قنداق نوزاد چه مزایا و معایبی دارد؟ نکات مهم هنگام قنداق نوزاد چیست؟
یکی از روش های قدیمی اما موثری که برای آرام کردن نوزادان استفاده می شود، قنداق کردن است. امروزه نیز بسیاری از مادران، پرستاران و پزشکان برای آرام تر شدن نوزاد و داشتن خواب راحت قنداق کردن را پیشنهاد می کنند. اما این روش نیز مانند هر روش دیگری مزایا و معایبی دارد.
اینکه آیا قنداق نکردن نوزاد باعث پرانتزی شدن پا می شود یا خیر، از جمله شبهات و تردید ها در به کارگیری این روش است. ما در این مطلب قصد داریم قنداق کردن نوزاد را از جوانب مختلف سنجیده و به بیان معایب و فواید قنداق نوزاد خواهیم پرداخت.. چنانچه قصد استفاده از این روش را برای آرام کردن نوزاد خود دارید، خواندن این مطلب کمک زیادی به شما خواهد کرد.
قنداق و انواع آن
قنداق کردن روشی برای نگهداری، آرام کردن و خواباندن نوزادان است که از قدیم الایام مورد استفاده قرار می گرفت. امروزه برخی از متخصصین کودکان با این روش موافق و برخی مخالف قنداق نوزاد هستند. جالب است بدانید در گذشته برای این کار از تکه پارچه ای نرم استفاده می کردند و بند های آن را به هم گره می زدند. قنداق های سنتی معایب زیادی داشتند که موجب شد طراحان مدل های جدیدی از قنداق تولید کنند.
یکی از انواع این مدل ها، قنداق چسبی است که با استفاده از چسب بسته شده و روش استفاده راحت تری دارد. معمولا این نوع قنداق های چسبی از پارچه های نخی تولید می شوند تا دمای بدن نوزاد را بالا نبرده و مانع از اذیت شدن کودک شوند. از جمله ایرادات قنداق های چسبی این است که چسب این قنداق ها در اثر شستشو به مرور زمان از بین رفته و استفاده از قنداق چسبی را محدود کند.
نوع دیگر قنداق های فرنگی هستند که با استفاده از زیپ و یا دکمه بسته می شوند. برای تولید قنداق های فرنگی از پارچه های تترون یا مخمل استفاده می کنند که می تواند در فصل سرد نوزاد را گرم نگه دارد. همچنین زمانی که زیپ یا دکمه های قنداق فرنگی را باز کنید، می توان از آن به عنوان زیرانداز تعویض پوشک استفاده کرد.
البته این نوع قنداق ها به دلیل استفاده از الیاف درون لایه های آن وزن سنگینی داشته که می تواند یکی از معایب قنداق فرنگی محسوب شود. مهم ترین سوالی که در این زمینه پیش می آید، این است که تا چند ماهگی نوزاد را قنداق کنیم؟ طبق نظر پزشکان بهتر است تا زمانی که نوزادتان غلتیدن را نیاموخته، از این روش استفاده کنید. معمولا اغلب نوزادان در حدود دو تا سه ماهگی غلت زدن را به صورت غریزی یاد می گیرند.
مزایای قنداق نوزاد
اولین و مهمترین فواید قنداق نوزاد، جلوگیری از حرکت های اضافی آن ها است. شاید دیده باشید که بیشتر نوزادان حرکات ناگهانی خصوصا در خواب دارند که باعث بیدار شدن آن ها از خواب می شود. از طریق قنداق کردن و قرار دادن دست ها و پاهای نوزاد درون قنداق می توان تا حدود زیادی از این حرکات ناگهانی در زمان خواب نوزادان جلوگیری کرد.
از طرفی بسیاری از نوزادان به خصوص در سه ماهه اول که دروان انتقالی از رحم به دنیای بیرونی است، با قنداق کردن حس امنیت پیدا می کنند. همچنین با قنداق کردن نوزادان می توان گرمای مطلوبی را برای آن ها فراهم کرد تا تداعی فضای درون رحم شود. به خصوص در هوای سرد با استفاده از انواع مختلف قنداق می توان از نوزاد در برابر هوای سرد جلوگیری کرد.
به علاوه قنداق کردن نوزادان در شب باعث می شود قنداق به عنوان پتو عمل کرده و در تمام طول شب روی نوزاد باقی بماند. با همه این تفاسیر باز هم مهم ترین فواید قنداق نوزاد، ایجاد خواب راحت و طولانی برای نوزادان است. به عبارت دیگر می توان گفت از عوارض قنداق نکردن نوزاد، داشتن خواب کوتاه، ناآرامی، بی قراری و در مواردی پرانتزی شدن پاهای نوزادان است.
معایب قنداق نوزاد
همانطور که گفتیم قنداق کردن مانند هر شرایط و روش دیگر نگهداری نوزادان معایبی را به همراه دارد. برای جلوگیری از این معایب باید طبق شرایط نوزاد خود و محیطی که در آن قرار گرفته است، عمل کنید. برخلاف تصور عموم، قنداق کردن همیشه روش خوبی برای آرام کردن و از بین بردن بی قراری های نوزادان نیست. برخی از نوزادان هیچ وقت قنداق کردن را قبول نمی کنند. به خصوص نوزادانی که طبع گرمی دارند، گرمای حاصل از قنداق کردن را نمی پذیرند. در ادامه برخی از معایب و مضرات قنداق کردن را به طور خلاصه توضیح خواهیم داد.
1.مرگ ناگهانی نوزاد
از جمله خطراتی که همه نوزادان را تهدید می کند، خطر مرگ ناگهانی نوزاد است. استفاده از انواع مختلف قنداق در برخی از شرایط باعث بالا رفتن دمای بدن نوزاد شده و خطر مرگ ناگهانی را افزایش می دهد. بنابراین بهتر است برای کاهش این خطر از قنداق هایی با پارچه های نرم و نازک استفاده کنید تا هم سبک باشند و هم گرمای زیادی تولید نکنند.
2. در رفتگی مفصل ران
در رفتگی مفصل ران نیز مشکلی شایع در میان نوزادان به خصوص نوزادان دختر است. روش غلط و اشتباه قنداق کردن نیز می تواند باعث افزایش احتمال این خطر شود. مهم ترین نکته ای که در قنداق کردن باید مدنظر قرار داد، این است که فضای خالی بین پا ها و زیر پا های کودک قرار داشته باشد. در این صورت نوزاد می تواند کمی پاهای خود را تکان داده و این امر موجب کاهش خطر دررفتگی مفصل ران در نوزادان شود. از طرفی قرار دادن نوزاد درون قنداق به صورت طولانی باعث می شود که در فرایند تکامل مفاصل بخصوص مفصل لگن آن ها اختلال ایجاد شود.
3. پرانتزی شدن پای نوزاد
برخی از والدین معتقدند که قنداق نکردن نوزاد باعث پرانتزی شدن پا می شود. اما جالب است بدانید به همان اندازه که قنداق نکردن می تواند احتمال پرانتزی شدن پا را بالا ببرد، قنداق کردن نادرست نیز می تواند باعث ایجاد این مشکل شود. بنابراین بهتر است از قنداق هایی با اندازه مناسب با جثه نوزاد استفاده کرده و به صورت طولانی نوزاد را در شرایط قنداق پیچ شده قرار ندهید. برای خرید قنداقی متناسب با نوزاد خود می توانید به فروشگاه سیسمونی نوزاد فرشتگان مراجعه کرده و از راهنمایی فروشندگان با تجربه این فروشگاه بهره مند شوید.
4. اختلال در رشد و تحرک نوزاد
قنداق کردن باعث جلوگیری از تحرک نوزاد می شود. بنابراین طبق توصیه متخصصان کودک بهتر است تا قبل از این که نوزاد بتواند بغلتد، قنداق کردن را ادامه بدهید. همچنین بهتر است در زمان بیداری نوزادتان را قنداق نکنید. در غیر این صورت قنداق کردن طولانی مدت نوزادان بعد از یک ماهگی، باعث کند کردن رشد استخوان ها و مفاصل نوزاد خواهد شد.
5. خطر خفگی
بهتر است بدانید که هیچ پدر و مادری زمان دقیق یاد گرفتن غلت زدن کودک خود را نمی دانند. زمانی که نوزاد خود را قنداق می کنید و او غلتیدن را بلد باشد، ممکن است بر روی شکم قرار گرفته و چون دست و پایش درون قنداق قرار دارد، نتواند خود را برگرداند. این اتفاق باعث خفگی نوزاد و مرگ دردناکی خواهد شد. بنابراین سعی کنید زمانی که نشانه های غلت زدن نوزاد خود را مشاهده کردید، دیگر او را درون قنداق قرار ندهید.
نکات مهم در قنداق کردن نوزادان
برای این که بتوانید از فواید قنداق نوزاد بهره برده و احتمال خطرات این روش را به حداقل برسانید، بهتر است چند نکته مهم را به خاطر سپرده که در ادامه به توضیح مختصر آن ها خواهیم پرداخت:
1.اندازه قنداق
اولین و مهم ترین نکته، انتخاب قنداقی مناسب با اندازه و جثه نوزاد است. سعی داشته باشید قنداقی را خریداری کنید که از پارچه های مرغوب، نخی و نرم تهیه شده باشند. انتخاب قنداق کوچکتر از سایز نوزاد باعث می شود که نوزاد نتواند فضایی برای حرکت داشته باشد. به علاوه انتخاب قنداقی بزرگتر نیز می تواند باعث بی قراری، ناراحتی نوزاد و ادامه داشتن حرکات ناگهانی در او شود.
2. صحیح بستن نوزاد
طریقه بستن قنداق را به درستی یاد بگیرید. برای این کار بهتر است از فروشندگان این نوع محصولات بخواهید تا روش صحیح بستن قنداق را به شما آموزش بدهند. همچنین قنداق را نه سفت و نه بسیار شل ببندید. آموزش بستن قنداق برای هر پدر و مادری مانند آموزش بستن پوشک بچه ضروری است.
اگر به روش صحیح نوزاد خود را قنداق کردید اما باز هم نوزاد به گریه ها و بی قراری های خود ادامه داد، معلوم می شود که او درون قنداق راحت نیست. در چنین شرایطی بهتر است اصراری به قنداق کردن نداشته باشید.
یاد داشته باشید نوزادانی که به صورت نارس به دنیا آمده اند و یا دارای مشکلات مادرزادی مانند دررفتگی مفصل زانو هستند را بهتر است قنداق نکنید و یا در صورت لزوم به این کار، زیر نظر پزشک متخصص اطفال اقدام به این کار کنید.
3. مدت زمان قنداق
کته مهم دیگر این است که زمان قرار دادن کودک درون قنداق نباید طولانی شود. بهترین زمان استفاده از قنداق شب بوده و برای خواب آرام نوزاد در شب بسیار مفید خواهد بود.
زمانی که نوزاد خود را قنداق کرده اید، بهتر است از شیر دادن به او خودداری کنید. شیر خوردن نوزادان باعث بالا رفتن دمای بدن آن ها می شود. اگر درون قنداق هم قرار بگیرند باعث بالاتر رفتن دما و حتی در مواردی گرمازدگی آن ها خواهد شد.