هر آنچه باید درباره مراقبت از پوست نوزاد بدانید!

- نویسنده: معصومه احمدپور
- بهروزرسانی: 1404/03/19
- No Comments
- سلامت نوزاد, نوزاد
- انتشار:
مراقبت از پوست نوزاد به دلیل لطافت، نازکی و ظرافت بینظیر آن، اهمیت بسیار بالایی دارد، چرا که کوچکترین بیتوجهی میتواند باعث خشکی، قرمزی، التهاب یا ترکهای پوستی شود. با وجود اینکه بسیاری از مادرها تصور میکنند شستشوی مرتب به تنهایی کافیست، اما حقیقت این است که مراقبت اصولی از پوست نوزاد، ترکیبی از شستوشوی ملایم، مرطوبسازی مداوم، پیشگیری از سوختگی و استفاده از محصولات ایمن و تخصصی کودک است.
اگر بهتازگی مادر شدهاید یا منتظرید نوزادتان به دنیا بیاید، بهتر است همین حالا با اصول ساده اما ضروری مراقبت پوست نوزاد آشنا شوید. در این مقاله دقیقاً میخوانید که چطور در ۵ گام ساده، از پوست حساس نوزاد محافظت کنید، چه ترکیباتی مفید یا مضرند، و کدام محصولات را با خیال راحت انتخاب کنید تا فرشتهی کوچک شما همیشه پوستی سالم، نرم و شاداب داشته باشد.
چرا مراقبت از پوست نوزاد اهمیت ویژه دارد؟
با توجه به اینکه پوست نوزاد نازک، لطیف و بسیار حساس است؛ درست مثل پر قو، کوچکترین بیتوجهی به آن میتواند باعث خشکی، قرمزی و در مواردی حتی منجر به بروز عفونت پوستی نیز شود. بنابراین اگر تازه مادر شدهاید و نمیدانید چطور از پوست نوزادتان مراقبت کنید، باید بدانید که پروسه محافظت از پوست نوزاد یک فرآیند گام به گام شامل انتخاب محصولات مناسب و مفید، شستشو اصولی، مرطوب سازی و محافظت روزانه از پوست نوزاد است.
تفاوت پوست نوزاد با بزرگسالان چیست؟

۴ تفاوت پوست نوزاد و بزرگسال عبارتند از:
- پوست نوزاد نازکتر و در نتیجه نفوذپذیرتر است.
- لایههای چربی کمتری داشته و به همین دلیل، سریعتر خشک میشود.
- غدد عرق و چربی پوست نوزاد به خوبی تکامل نیافتهاند.
- پوست نوزاد سد دفاعی ضعیفتری در برابر میکروبها دارد.
در نتیجه پوست نوزاد نیازمند مراقبت ملایمتر، تخصصی و البته به صورت مداوم و همیشگی است.
شناسایی مشکلات شایع پوستی در نوزادان
بیشتر نوزادها در ماههای اول تولد با انواع مشکلات پوستی، اعم از خشکی ساده پوست گرفته تا بثورات پوشک یا حتی جوشهای کوچک روی صورت، دسته و پنجه نرم میکنند. با توجه به طبیعی این مشکلات، در اغلب موارد ناتوانی در شناسایی درست این مشکلات و نداشتن راهکاری برای مراقبت با آنها در خانه، سبب اضطراب و نگرانی والدین میشود. به همین دلیل در ادامه با زبانی ساده و کاربردی، به بررسی هر مشکل شایع پوستی خواهیم پرداخت.
1. خشکی و پوسته پوسته شدن پوست نوزاد(Xerosis) و اگزما نوزادی

پوست نوزاد ممکن است خشک، زبر یا حتی پوستهپوسته شود که این مسئله گاهی با قرمزی و خارش همراه بوده و میتواند نشانه اگزما (درماتیت آتوپیک) باشد. علت این مشکلات معمولاً عوامل ژنتیک، تماس با مواد محرک یا تغییرات آب و هوایی است.
راهکار:
استفاده منظم از مرطوب کنندههای مخصوص نوزاد، حمام کوتاه مدت با آب ولرم و پرهیز از شویندههای عطردار.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که نواحی خشک شده پوست، ملتهب و خارشدار شده و نشانههای عفونت ظاهر شد.
2. بثورات پوشک (Diaper Rash)

در اغلب موارد به صورت قرمزی، التهاب و گاهی جوشهای کوچک در ناحیه پوشک ظاهر شده و علت رایج آن تماس طولانی با رطوبت، اصطکاک یا حساسیت به پوشک است.
راهکار:
تعویض مکرر پوشک، شستشوی ناحیه با آب ولرم، استفاده از کرمهای محافظ حاوی زینک اکساید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر بثورات شدید شده، ترشح یا زخم ایجاد شود و یا نوزاد هنگام تماس با پوست درد داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
3. آکنه نوزادی و میلیا

آکنه نوزادی به شکل جوشهای کوچک، سفید و گاها قرمز بر روی صورت (بهویژه گونهها) ظاهر میشود. میلیا نیز دانههای سفید و ریز است که اغلب روی بینی و گونهها دیده میشود.
راهکار:
معمولاً هر دو بیضرر و موقتی بوده و نیاز به درمان خاصی ندارند. فقط کافیست پوست نوزاد را تمیز و خشک نگه دارید و هیچ کرم یا داروی بزرگسالانی را استفاده نکنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر جوشها گسترش یافته، چرکی شدند و یا نوزاد بیقرار شد، باید به پزشک مراجعه کنید.
4. عرقسوز شدن (Heat Rash)

این حالت بیشتر در هوای گرم و مرطوب رخ داده به همراه با دانههای ریز قرمز یا صورتی، معمولاً در چینهای بدن (گردن، زیر بغل، کشاله ران) نمود مییابد.
راهکار:
استفاده از لباسهای نخی و خنک برا نوزاد، دوری از محیطهای گرم و مرطوب و در نهایت نیز خشک نگه داشتن پوست، توصیه میشود.
چه زمانی ضروری است که به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که دانههای قرمز همراه با عفونت، ترشح و تب باشند.
عوامل محیطی و سبک زندگی موثر بر سلامت پوست نوزاد
در ادامه این بخش قصد داریم به بررسی تاثیر دو فاکتور عوامل محیطی و سبک زندگی بر سلامت پوست نوزادان بپردازیم.
انتخاب لباس و شوینده مناسب برای پوست نوزاد
یکی از سادهترین اما تأثیرگذارترین کارهایی که میتونی برای محافظت از پوست نوزاد خود انجام دهید، انتخاب لباس مناسب و شستشوی دقیق و اصولی آنها است. لباس نوزاد باید راحت بوده و فاقد درزهای آزاردهنده باشد. از طرف دیگر، شستشوی لباس نوزاد با شویندههای معمولی بزرگسالان اصلاً توصیه نشده و بهتر است که از شویندههای ملایم، بدون عطر و مخصوص لباس کودک استفاده کنید.
مراقبت از پوست نوزاد در برابر فصل
پوست نوزادان در برابر شرایط محیطی خیلی زود واکنش نشون میده، پس لازمه در هر فصل، مراقبت متفاوتی انجام بشه. در تابستان باید بدن نوزاد خنک و خشک بمونه تا از عرقسوز شدن پیشگیری شه، و در زمستان مرطوبکردن پوست با محصولات مناسب خیلی اهمیت دارد.
روتین مراقبت روزانه از پوست نوزاد، در ۵ گام

در جدول زیر به معرفی ۵ گام اساسی در پروسه مراقبت از پوست صورت نوزاد خواهیم پرداخت:
گام | مرحله | توضیحات |
۱ | شستشو | با شویندهی مخصوص پوست حساس و بدون عطر، فقط یکبار در روز |
۲ | خشککردن | با حولهی نرم و ضربهای، بدون مالش |
۳ | مرطوبسازی | استفاده از لوسیون یا کرم فاقد پارابن و مواد حساسیتزا |
۴ | محافظت در برابر سوختگی پای نوزاد | استفاده از کرم زینک اکساید یا محافظ پای نوزاد |
۵ | پیشگیری از تحریک | پرهیز از پوشک مرطوب طولانیمدت، پارچههای زبر و شویندههای معمولی لباس |
لیست محصولات مراقبت از پوست نوزاد که هر مادری باید بشناسد
۸ محصول بسیار پرکاربرد در روتین مراقبت از پوست نوزاد عبارتند از:
- شامپو سر و بدن نوزاد: برای شستشوی ملایم مو و پوست حساس بدون ایجاد سوزش در چشمها.
- لوسیون یا کرم مرطوبکننده بدن: برای حفظ رطوبت و نرمی پوست لطیف نوزاد پس از استحمام و جلوگیری از خشکی.
- پماد سوختگی نوزاد: برای درمان و پیشگیری از ادرارسوختگی با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست.
- روغن بچه: مناسب برای ماساژ آرامشبخش نوزاد و نرم کردن پوستهای خیلی خشک یا پوستههای سر.
- دستمال مرطوب مخصوص نوزاد: برای پاک کردن سریع و آسان پوست هنگام تعویض پوشک، بهویژه در خارج از منزل.
- پودر بچه: برای خشک نگه داشتن نواحی چینخورده پوست و جلوگیری از عرقسوز شدن (با احتیاط و دور از صورت نوزاد مصرف شود).
- کرم ضد آفتاب مخصوص نوزاد (برای نوزادان بالای ۶ ماه): برای محافظت از پوست حساس در برابر اشعههای مضر خورشید هنگام خروج از منزل.
- سودوکرم: یک کرم درمانی چندمنظوره و بسیار مؤثر برای بهبود سوختگی پا، اگزما و سایر التهابات پوستی جزئی.

معرفی ترکیبات مفید و مضر برای پوست نوزاد
از جمله مواد مفید و مضری که به عنوان متریال اولیه در محصولات مراقبتی نوزادان استفاده میشوند، عبارتند از:
ترکیبات مفید
ترکیب | کاربرد | مزایا |
آلوئهورا | التیام دهنده | خنککننده، ضدالتهاب |
شیباتر | مرطوب کننده | طبیعی، بدون حساسیت |
زینک اکساید | محافظ پوستی | ضد سوختگی و ضد التهاب |
روغن بادام شیرین | نرم کننده | مناسب ماساژ و رفع خشکی |
سرامیدها | ترمیم کننده | تقویت سد دفاعی پوست |
ترکیبات مضر
ترکیب | خطر | دلیل پرهیز |
پارابنها | سرطانزا، حساسیتزا | اختلال هورمونی |
فتالاتها | خطرناک برای رشد | آسیب به کبد و کلیه |
الکل و عطرها | تحریک کننده | خشکی و خارش |
سولفاتها | قوی و خشک کننده | برهم زدن تعادل پوست |
داستان کوتاه از زبان یک مادر: اولین تجربه با اگزما
وقتی دخترم تازه دو ماهه شده بود، متوجه خشکی و قرمزیهایی روی گونه و بازوهایش شدم. چون قبل از تولدش کلی مطلب در مورد مراقبت پوست نوزاد خوانده بودم، اول فکر کردم چیز خاصی نیست. اما وقتی دیدم پوستش به مرور زمان زبرتر و همراه با خارش شده است، واقعاً نگران شدم.
با اینکه حسابی مطالعه کرده بودم، ترس از اشتباهکردن نمیذاشت تصمیم بگیرم. بالاخره با پزشکش مشورت کردم و اونجا بود که فهمیدم این اگزمای خفیف نوزادی محسوب میشود. پزشک بهم گفت استفاده از بعضی شویندهها و حتی پودر لباسشویی عطردار میتواند پوست بچهها را تحریک کرده و سبب روز اگزما شود.
از همون شب، شوینده لباسش رو به مدل مخصوص پوست حساس تغییر دادم، بعد از حمام خیلی زود از یه مرطوبکننده مخصوص نوزاد استفاده کردم، و لباسهای نخی راحت برای فرزندم پوشیدم. بعد از چند روز، قرمزیها کمتر شد و به مرور زمان مشکل به طور کامل برطرف شد.
چطور محصولات مراقبت از پوست نوزاد را انتخاب کنیم؟
اگر به عنوان یک مادر اولیه در حال تهیه سیسمونی برای فرزند خود هستند، باید بدانید که در زمان خرید لوازم بهداشتی نوزاد باید به ۳ فاکتور توجه داشته باشید.
- محصول انتخابی توسط یک برند معتبر و تخصصی کودک تولید شده باشد.
- فاقد مواد شیمیایی مضر باشد.
- دارای برچسب تاییدیه پوست حساس یا هیپوآلرژنیک باشد.
با توجه به اهمیت استفاده از محصولات با کیفیت و اصل در حفظ سلامت نوزادان به شما پیشنهاد میکنیم که برای خرید محصولات بهداشتی و مراقبتی به فروشگاه فرشتگان که مجموعهای کامل از محصولات استاندارد، تست شده و مناسب برای پوست حساس نوزاد است، مراجعه کنید.
پوست نوزاد، اولویت شماره یک
مراقبت از پوست نوزاد فقط به معنای تمیز نگهداشتن او نیست؛ بلکه نیازمند انتخاب دقیق محصولات، ایجاد روتین ملایم و توجه به نیازهای خاص پوست لطیف او نیز است. با رعایت همین نکات ساده، میتوانید پوستی سالم، نرم و خوشبو برای فرشتهی کوچکتان بسازید.
سوالات متداول
آیا میتوانم هر روز نوزاد را بشویم؟
نه، نیازی به شستشوی روزانه کامل نیست. یکبار در روز یا یک روز در میان کافی است.
آیا استفاده از روغن زیتون برای پوست نوزاد خوب است؟
خیر، روغن زیتون خالص میتواند تعادل پوست را برهم بزند.
آیا محصولات طبیعی بهترند؟
محصولات طبیعی در صورتیکه تست شده و دارای گواهی باشند، گزینههای خوبی به شمار میآیند؛ اما باید فاقد اسانس و افزودنیهای گیاهی تحریک کننده باشند.