بررسی جامع هفته دهم بارداری

در هفته دهم بارداری، مادران وارد مرحله‌ای می‌شوند که می‌توانند با اطمینان بیشتری بگویند «من باردارم!» جنین اکنون شبیه به یک نوزاد کوچک است و قلبش با حدود ۱۸۰ ضربه در دقیقه می‌تپد. بدن شما هم دستخوش تغییرات قابل توجهی می‌شود؛ از خستگی و تهوع گرفته تا تغییرات گوارشی و عاطفی. در این راهنما، هر آنچه لازم است در هفته دهم بدانید—از وضعیت جنین و تغییرات بدن خود تا بایدها و نبایدها—با زبانی علمی، صمیمی و حمایت‌گر برایتان آورده‌ایم.

در این مرحله از بارداری، زمان آن رسیده که آگاهانه‌تر برای ادامه مسیر آماده شوید. اگر هنوز برنامه منظمی برای چکاپ‌ها، تغذیه و سلامت خود ندارید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی جامع مراقبت های بارداری را بخوانید تا بدانید در هر مرحله باید به چه نکاتی توجه کنید.

وضعیت و اندازه جنین در هفته دهم بارداری

اندازه جنین در هفته دهم تقریباً ۳۰ میلی‌متر از سر تا نشیمنگاه طول دارد؛ به اندازه یک زردآلو! او در حال تجربه یک جهش رشد است:

تغییرات بدن مادر در هفته دهم بارداری

در این هفته، رحم به اندازه یک پرتقال بزرگ شده و باعث می‌شود اندازه شکم در هفته دهم بارداری کمی برآمده شود. اگرچه ممکن است هنوز “شکم‌دار” به نظر نرسید، اما علائم هفته دهم بارداری محسوس‌اند:

• تهوع و ویار (به‌ویژه صبحگاهی):
  به دلیل تغییرات هورمونی، بسیاری از مادران در این هفته همچنان حالت تهوع و بی‌میلی به غذا دارند، مخصوصاً در ساعات ابتدایی روز.
• خستگی مفرط:
  بدن شما به‌شدت درگیر ساخت جفت و تنظیم هورمون‌هاست، که باعث احساس ضعف و نیاز بیشتر به استراحت می‌شود.
• نوسانات خلقی:
  افزایش سریع هورمون‌ها مثل پروژسترون، باعث بروز تغییرات سریع در احساسات و خلق‌وخو می‌شود.
• یبوست یا نفخ:
  کاهش تحرک عضلات گوارشی توسط پروژسترون باعث کندی هضم و در نتیجه نفخ و یبوست می‌شود.
• افزایش ترشحات واژن:
  افزایش جریان خون و فعالیت هورمونی باعث ترشحات سفید و بدون بو می‌شود که طبیعی است.
• تیره شدن پوست یا بروز لک‌های قهوه‌ای (ماسک بارداری):
  افزایش ملانین در اثر تغییرات هورمونی ممکن است باعث لک‌های صورت و تیرگی برخی نواحی پوست شود.
• نمایان شدن رگ‌های سطحی روی پوست:
  افزایش حجم خون و گشاد شدن رگ‌ها باعث دیده شدن رگ‌های آبی‌رنگ روی پوست شکم و سینه می‌شود.
• احساس طعم فلزی در دهان:
  یکی از علائم عجیب بارداری که معمولاً در سه‌ماهه اول به دلیل تغییرات شیمیایی بدن ایجاد می‌شود و معمولاً موقتی است.

وضعیت مادر در هفته دهم بارداری معمولاً ترکیبی از این علائم است و اگرچه طبیعی هستند، در صورت شدت گرفتن باید با پزشک مشورت شود. بسیاری از علائمی که در هفته دهم تجربه می‌کنید، ادامه‌ای از علائم حاملگی در سه‌ماهه اول هستند. اگر مطمئن نیستید کدام علائم طبیعی‌اند و کدام‌ها نیاز به بررسی دارند، حتماً نگاهی به مقاله جامع علائم حاملگی بیندازید تا ذهن‌تان آرام شود.

تغذیه و خودمراقبتی در هفته دهم بارداری

در این هفته باید بیش از همیشه به تغذیه خود اهمیت دهید. توصیه‌های زیر برای تغذیه هفته ده بارداری پیشنهاد می‌شوند:

غذاهایی که کمک می‌کنند ویار کمتر شود:

• زنجبیل تازه یا چای زنجبیل
• بیسکویت ساده قبل از برخاستن از رختخواب
• وعده‌های غذایی کوچک و مکرر
• نوشیدن آب لیمو یا جویدن آدامس بدون قند

خوراکی‌های مؤثر برای جلوگیری از یبوست:

• میوه‌های تازه مانند کیوی و انجیر
• سبزیجات پخته شده یا خام
• نان سبوس‌دار و غلات کامل
• مایعات فراوان (آب، آب‌میوه طبیعی، سوپ)

تغذیه و ورزش در دوران بارداری باید حساب‌شده و متناسب با شرایط شما باشد. این دو عامل نقش مهمی در سلامت شما و جنین دارند و می‌توانند به کاهش بسیاری از ناراحتی‌های این دوره کمک کنند. اگر به دنبال راهی بی‌خطر و مؤثر برای افزایش انرژی، بهبود عملکرد گوارشی و کاهش استرس هستید، پیاده روی در بارداری یکی از بهترین گزینه‌ها است. این فعالیت ساده نه تنها به سلامت جسمی شما کمک می‌کند، بلکه به بهبود روحیه و آمادگی برای زایمان نیز یاری می‌رساند. برای آشنایی با فواید پیاده‌روی و نکات مهم آن، مقاله ما را مطالعه کنید.

سونوگرافی و آزمایشات غربالگری‌های هفته دهم بارداری

در هفته دهم، سونوگرافی ممکن است برای تأیید رشد طبیعی جنین یا بررسی دوقلو بودن بارداری انجام شود. همچنین می‌توان برخی آزمایش‌های غربالگری را آغاز کرد:

هفته دهم بارداری دو قلو

اگر در سونوگرافی مشخص شده که هفته دهم بارداری جنین دختر و پسر در پیش دارید (یعنی دوقلوها)، احتمالاً علائم شما شدیدتر است:

• تهوع بیشتر:
  در بارداری دوقلو، سطح هورمون hCG معمولاً بالاتر از حالت عادی است، که همین موضوع می‌تواند باعث تهوع شدیدتر و ویار بیشتر شود.
  برخی مادران حتی نیاز به استراحت بیشتر یا درمان دارویی برای کنترل تهوع دارند.
• افزایش سریع‌تر وزن:
  به‌دلیل وجود دو جنین، وزن‌گیری بدن در این نوع بارداری زودتر و سریع‌تر از بارداری‌های تک‌قلو اتفاق می‌افتد.
  افزایش حجم خون، مایع آمنیوتیک و بافت‌های جفت نیز در این روند نقش دارند.
• خستگی مضاعف:
  بدن مادر باید انرژی بیشتری برای تغذیه و حمایت از دو جنین صرف کند، به همین دلیل احساس خستگی بسیار شدیدتر است.
  همچنین کم‌خوابی یا کم‌خونی خفیف هم می‌تواند خستگی را تشدید کند.
• رحم بزرگ‌تر از حالت عادی:
  در بارداری دوقلو، رحم سریع‌تر رشد می‌کند و زودتر به اندازه‌های بارداری ماه‌های بعد می‌رسد.
  این موضوع ممکن است باعث فشار بیشتر به مثانه یا کمر و افزایش دفعات ادرار شود.

بایدها و نبایدهای هفته دهم بارداری

کارهایی که توصیه می‌شوند:

• مصرف روزانه اسید فولیک و آهن به رشد مغز و نخاع جنین کمک کرده و از کم‌خونی مادر جلوگیری می‌کند.
• خواب کافی و استراحت در طول روز به بدن شما فرصت ترمیم و ذخیره انرژی برای رشد جنین می‌دهد.
• نوشیدن مایعات به میزان کافی از یبوست و کم‌آبی بدن جلوگیری می‌کند و به عملکرد بهتر کلیه‌ها کمک می‌کند.
• داشتن رژیم غذایی متنوع و مغذی تضمین می‌کند که ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز جنین به او برسد.

کارهایی که باید اجتناب کنید:

• مصرف الکل و دخانیات خطر سقط جنین، ناهنجاری‌های مادرزادی و کم‌وزنی نوزاد را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
• خوردن غذاهای نیم‌پز یا مشکوک احتمال ابتلا به عفونت‌هایی مثل لیستریا یا توکسوپلاسموز را بالا می‌برد.
• مصرف خودسرانه دارو می‌تواند عوارض جدی برای رشد جنین ایجاد کند و تنها با تجویز پزشک مجاز است.
• فعالیت فیزیکی سنگین یا ورزش‌های پرخطر ممکن است منجر به فشار زیاد بر رحم یا حتی سقط شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در شرایط زیر مراجعه فوری ضروری است:

خونریزی شدید یا لکه‌بینی مداوم

خونریزی در هفته دهم بارداری ممکن است نشانه‌ای از مشکل در بارداری باشد. اگر سوالتان این باشد که لکه بینی در هفته دهم بارداری نشانه چیست باید بگوییم گاهی طبیعی است اما اگر مکرر یا همراه با درد باشد، باید بررسی شود.

دردهای شدید و مداوم شکمی

به‌ویژه اگر همراه با تب، تهوع یا سرگیجه باشد، ممکن است نشانه سقط یا عفونت باشد.

تب بالا و سایر علائم عفونت

از جمله لرز، ترشحات بدبو یا سوزش ادرار.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، سریعاً با پزشک یا ماما تماس بگیرید.

فرشتگان، فروشگاه مورد علاقه شما و کودکتان

هفته دهم بارداری جنین پسر یا دختر، نقطه عطفی در مسیر مادر شدن است؛ پر از شگفتی و تغییر. با داشتن آگاهی، تغذیه مناسب و مراقبت دقیق، می‌توانید این دوران را با آرامش و اطمینان پشت سر بگذارید. اگر دوست دارید ببینید از کجا شروع شد و چه تغییراتی شما را تا اینجا رسانده، حتماً نگاهی به هفته هشتم بارداری بیندازید؛ نقطه‌ای که قلب جنین شروع به تپیدن می‌کند و اولین نشانه‌های واقعی بارداری ظاهر می‌شوند. اگر می‌خواهید هرچه سریعتر آماده ورود کودک‌تان باشید، از محصولات فرشتگان دیدن کنید.

منابعی که برای نوشتن این مقاله از فرشتگان استفاده کردیم: Tommys nhs

سوالات متداول